De Hoge Raad en rechtsvinding in het arbeidsrecht

Voor het individuele arbeidsovereenkomstenrecht is de rechtspraak van de Hoge Raad van belang. Ook in de afgelopen jaren zijn er veel standaardarresten op dat gebied gewezen. Deze dissertatie neemt als vertrekpunt de kronieken van die rechtspraak zoals die over de periode vanaf begin 1997 in eerst het Sociaal Maandblad Arbeid (SMA) en vervolgens vanaf 2009 in het Tijdschrift Recht en Arbeid (TRA) zijn gepubliceerd.

Het thema van het onderzoek is hoe, blijkens de besproken arresten, de Hoge Raad in arbeidszaken het recht ‘vindt’. Dat thema wordt, na een korte inleiding in het eerste hoofdstuk, in het tweede hoofdstuk geplaatst tegen de achtergrond van theorieën over rechtsvinding in het algemeen, in Nederland, maar ook in de Verenigde Staten, en die over de rechtsvinding in het arbeidsrecht van auteurs als Koopmans en Rood.

Pièce de résistance vormt het derde hoofdstuk, waarin wordt onderzocht welke belangrijke uitspraken de Hoge Raad in de beschouwde periode van in totaal zestien jaar heeft gedaan, van welke rechtspolitieke ontwikkelingen uit die uitspraken blijkt en hoe die uitspraken zich tot eerdere cassatierechtspraak en tot elkaar verhouden.

In het vierde hoofdstuk wordt bezien hoe de arresten van de Hoge Raad wat hun motivering betreft zijn opgezet en in hoeverre daarin typisch arbeidsrechtelijke motieven, zoals ongelijkheidscompensatie, een (grotere of kleinere) rol spelen. Na te hebben vastgesteld dat de Hoge Raad kiest voor een argumentatie waarin die motieven niet steeds op de voorgrond treden, wordt tot slot de ontkennend beantwoorde vraag gesteld of daarin wijziging zou moeten komen.